Hz. Mevlana Müzesi ve Türbesi

Mevlâna Müzesi ve türbesi, Konya'nın Karatay ilçesinde, Mevlâna Dergâhı içerisinde hizmet vermektedir. 1926 yılında Cumhuriyet'in ilanının ardından, "Konya Asâr-ı Atîka Müzesi" olarak açılan bu müze, 1954'te yapılan düzenlemelerle Mevlâna Müzesi adını almıştır.

Müze, Karatay ilçesinde yer alan tarihi bir gül bahçesinde konumlanmaktadır. Sultan Alâeddin Keykubat, bu bahçeyi Mevlâna'nın babası Sultânü'l-Ulemâ Bâhaeddin Veled'e hediye etmiştir. Bâhaeddin Veled, 1231 yılında vefat ettiğinde buraya defnedilmiştir. Mevlâna, sevenlerinin isteği üzerine mezarının üzerine türbe yapılmasını reddetmiş ve "Gök kubbeden daha güzel bir türbe olabilir mi?" diyerek bu öneriyi kabul etmemiştir. Ancak 1273 yılında Mevlâna'nın vefatının ardından oğlu Sultan Veled, babasının mezarı üzerine türbe yapılmasını sağlamıştır. 1274 yılında Mimar Tebrizli Bedrettin tarafından inşa edilen bu türbe, "Kubbe-i Hadra" (Yeşil Kubbe) olarak bilinir ve dört fil ayağı üzerine inşa edilmiştir.

Mevlâna Müzesi'nin merkez yapısı, Hz. Mevlâna'nın türbesine ev sahipliği yapmaktadır. Müze avlusuna, "Dervişân Kapısı"ndan geçilerek ulaşılmaktadır. Avlunun kuzey ve batı kısmında derviş hücreleri bulunurken, güney yönü matbah ve Hürrem Paşa Türbesi'nin ardından Üçler Mezarlığı'na açılan Hâmûşân (Susmuşlar) Kapısı ile son bulmaktadır. Doğuda ise, Sinan Paşa, Fatma Hatun ve Hasan Paşa türbeleri yer almakta; bunun yanı sıra semahane, mescit bölümleri ve Mevlâna ile ailesinin mezarlarının bulunduğu ana yapı bulunmaktadır. Avluda, Yavuz Sultan Selim'in 1512 yılında inşa ettirdiği şadırvan ile "Şeb-i Arûs" havuzu yer alırken, kuzey yönünde ise “Selsebil” adı verilen bir çeşme bulunmaktadır.

Bugün, müze alanı, düzenlenen gül bahçeleri ile birlikte toplamda 18 bin metrekarelik bir alana sahiptir.